Zachowanie granicy między życiem prywatnym a zawodowym jest niezwykle ważną umiejętnością związaną z zarządzaniem sobą w czasie, a nie tylko modnym sloganem. Mało tego, staje się coraz bardziej potrzebną umiejętnością – zarówno u pracowników, jak i menedżerów zarządzających firmami. Dlaczego to tak ważne, aby utrzymać zdrową proporcję między jedną a drugą sferą? Przede wszystkim dlatego, że pracownik, który pracuje za dużo lub poświęca uwagę na tematy zawodowe w godzinach prywatnych znacznie szybciej straci energię i zapał do pracy, a w konsekwencji nie będzie ani szczęśliwy i spełniony zawodowo, ani tym bardziej kreatywny i efektywny.
Przez work-life balance rozumiemy proporcję między czasem spędzonym w pracy a czasem spędzonym z bliskimi, poświęconym odpoczynkowi, rozwijaniu pasji. Oczywiste jest, że kiedy praca pochłania nas bardziej niż powinna, dzieje się to kosztem tych właśnie sfer. Droga do frustracji i poczucia niespełnienia jest wtedy krótka i rzutuje zarówno na życie prywatne, jak i zawodowe..
Dlaczego work-life balance jest tak ważny?
Moja praktyka doradcy do spraw HR pokazuje, że te firmy, które widzą sens w działaniach wspierających work-life balance i respektują prawo pracownika do odpoczynku i czasu wolnego, znacznie rzadziej mierzą się z problemami zbyt dużej rotacji pracowników, ich wypaleniem zawodowym i niskim zaangażowaniem oraz kreatywnością. Ten medal ma jednak i drugą stronę – zdarza się, że to pracownicy z własnej inicjatywy po godzinach zajmują się sprawami, które spokojnie mogą poczekać do następnego dnia. Maile wysyłane późnym wieczorem, telefony do współpracowników w weekendy to wcale nie jest przejaw lojalności i zaangażowania w pracę. Raczej należy je interpretować jako pierwszy sygnał, że z tą równowagą między pracą a życiem prywatnym jest jakiś problem.
Polityka urlopowa a work-life balance – jak ją poprawić?
Coraz częściej spotykam się z sytuacją, że to firmy wypracowują dobre praktyki w zakresie równowagi zawodowo-prywatnej i ten kierunek wydaje mi się być właściwy. Widzę dużą korelację między wartościami firmy i jej kulturą organizacyjną a granicami work-life balance. W tych firmach, w który kładzie się duży nacisk na dobrostan pracowników i poszanowanie do ich czasu prywatnego, tam zasady rozgraniczenia pracy i życia osobistego są oczywiste i stanowią naturalną konsekwencję firmowych wartości.
Na co szczególnie warto zwrócić uwagę? Jak zapobiegać wypaleniu zawodowemu? Według mnie są to dwa najważniejsze aspekty: zachęcanie pracowników do tego, aby nie pracowali po godzinach oraz wprowadzenie polityki urlopowej ułatwiającej odpoczynek.
Praca po godzinach – dlaczego nie warto?
W niektórych firmach praca po godzinach jest normą i często sprowadza się do tego, że pracownik jest dostępny bez ograniczeń czasowych. Zajmuje się klientami do późnych godzin, a zbyt duża liczba delegacji zaburza jego tygodniowy rytm pracy sprawiając, że jest w niej w zasadzie non stop. Szybko okazuje się, że wypalenie zawodowe i brak chęci do pracy najpierw doprowadzają do spadku wyników, a w efekcie do rezygnacji. W obliczu takiej reakcji łańcuchowej traci oczywiście też firma – po pierwsze pracownika, a może i klientów.
Brak jasnych zasad dostępności poza ustalonymi godzinami często prowadzi do konfliktów – między pracownikiem a menedżerami lub pomiędzy pracownikami. Takie zasady powinny być ustalone już w momencie zatrudniania pracownika, żeby było jasne, w jakich sytuacjach na taki kontakt jest obustronna zgoda. Są takie stanowiska, w przypadku których mogą się zdarzyć nagłe sytuacje wymagające natychmiastowego działania. Na szczęście jest ich zdecydowana mniejszość. Nie ma więc powodu, żeby normą było pracowanie po godzinach, jeśli nie ma takiej potrzeby. Wydaje mi się, że ta ciągła dyspozycyjność zawodowa jest wpisana w naszą polską kulturę pracy, bo na przykład w krajach skandynawskich w złym tonie jest odpisywanie na maile po godzinie 17:00 lub zabieranie pracownikowi czasu w weekend rozmowami przez telefon. Te granice są elementami kultury pracy i wydaje się, że jeszcze trochę czasu musi minąć, żeby w Polsce też był to standard.
Urlop jest po to, żeby odpocząć od pracy
Sporym problemem wydaje mi się także brak właściwej polityki urlopowej w wielu polskich firmach. Często spotykam się z sytuacją, że pracownik jest nękany na urlopie, bo nikt nie jest w stanie go zastąpić i zająć się jego zakresem obowiązków pod nieobecność. Mało tego – wiele osób unika brania urlopu, bo boi się, że różne sprawy nie zostaną zaopiekowane, a w konsekwencji po powrocie z urlopu nie odgrzebią się z nawarstwiających się tematów. Jak poprawić work-life balance w firmie?
Dobrą praktyką pracodawcy w zakresie urlopów są na przykład:
- planowanie dłuższych urlopów z wyprzedzeniem,
- tworzenie profili stanowiskowych wraz z zastępowalnością (tworzone przez nas profile stanowiskowe zawsze zawierają ten element),
- oraz jasna polityka poszanowania urlopów.
Jeśli jesteś właścicielem firmy lub jesteś odpowiedzialny za zarządzanie ludźmi w organizacji, masz wiele narzędzi pomagających zachować balans między pracą a życiem prywatnym pracowników, które możesz wykorzystać od zaraz. Mało tego, większość z nich nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi wydatkami. A te, które wymagają inwestycji, zwrócą się podwójnie w postaci efektywnie pracującego zespołu. Efekty przyjdą na pewno!
Jak wspierać work-life balance we własnej firmie?
W oparciu o moje doświadczenie i pracę z klientami przygotowałam dekalog work-life balance, czyli 10 narzędzi, które pomogą Twojej firmie zadbać o równowagę zawodowo-prywatną pracowników.
- Elastyczny czas pracy
Kiedy pracownik ma możliwość dostosowania godzin pracy do swoich potrzeb, znacznie łatwiej pogodzi obowiązki z pracą. Dzięki elastyczności ogranicza się jego stres związany z okolicznościami, na które nie zawsze ma wpływ.
- Kultura poszanowania urlopów
Pracownicy muszą wiedzieć, że firma nie oczekuje ich dostępności w czasie wolnym.
- Jasna polityka nadgodzin
Brak akceptacji menedżerów dla zostawania w biurze po godzinach to dla pracownika jasny znak, że ma się skupić na swoich zadaniach w godzinach pracy. Dlatego warto ustalić, w jakich wyjątkowych sytuacjach jest na to przyzwolenie i się tych ustaleń trzymać.
- Praca hybrydowa
Dobrze zarządzana praca zdalna z monitoringiem postępów jest świetną alternatywą dla osób, które czasem wolą lub muszą popracować z domu. Coraz więcej pracowników nie tylko docenia taką możliwość, ale też świetnie radzi sobie z efektywnością.
- Przerwy w pracy
Efektywna praca to praca z uwzględnieniem przerw na regenerację ciała i umysłu. Dobrym pomysłem jest zorganizowanie przestrzeni do odpoczynku w pracy lub wspólne jedzenie lunchu, które ma jeszcze taką zaletę, że sprzyja nawiązywaniu relacji między pracownikami.
- Wsparcie psychologiczne
Jeśli widzisz, że to pracownik ma problem z zachowaniem balansu między pracą a życiem prywatnym, a w skrajnych przypadkach wygląda to na pracoholizm, ułatw mu dostęp do konsultacji psychologicznych lub mentoringu zawodowego.
- Benefity pracownicze
Opracowując program benefitów pracowniczych warto uwzględnić takie bonusy, które zapewniają dostęp do aktywności fizycznych, posiłków, fizjoterapii lub masaży.
- Dodatkowe dni wolne
Wiele firm widzi ogromny sens w dawaniu pracownikom dodatkowych dni wolnych. Urlop menstruacyjny, dzień na wolontariat, krótkie piątki czy wolne w dniu urodzin – to rozwiązania, które wcale dużo nie kosztują pracodawcę zbyt wiele, a dają szansę na zadbanie o sferę prywatną.
- Integracja pracowników
Nie bez znaczenia dla zachowania równowagi są inicjatywy, których celem jest budowanie relacji w zespole. Wspólne celebracje ważnych wydarzeń dla zespołu lub konkretnego pracownika, wyjazdy integracyjne, warsztaty rozwojowe – to tylko kilka z wielu pomysłów na poprawienie atmosfery w pracy.
- Dbamy o zdrowie
Miejsce pracy to także dobra przestrzeń do tego, aby podkreślać wartość, jaką jest zdrowie. Brak work-life balance może przecież pogorszyć naszą kondycję, dlatego pakiety profilaktyczne i inicjatywy zachęcające do aktywnego trybu życia to kolejne narzędzie, po które warto sięgnąć.
Work-life balance w Twojej firmie – zaczyna się od dobrego zarządzania HR
Jeśli chcesz, aby Twoja firma stała się miejscem, w którym pracownicy czują się zmotywowani, efektywni i zaangażowani, napisz do mnie. Dzięki outsourcingowi HR możesz wdrożyć skuteczne strategie work-life balance, usprawnić politykę urlopową i elastyczne formy pracy, a także poprawić ogólną atmosferę w zespole.
Jako eksperci w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi pomożemy Ci dostosować rozwiązania do specyfiki Twojej organizacji, eliminując problemy związane z rotacją pracowników, ich wypaleniem czy niskim zaangażowaniem.
Nie zwlekaj – skontaktuj się z nami już dziś i spraw, aby Twoja firma była przykładem zdrowej kultury pracy, w której work-life balance jest standardem, a nie wyzwaniem! Chętnie porozmawiam z tobą o tym, co można zrobić, żeby work-life balance stało się w twojej firmie powszechną praktyką!
